Trong các giao dịch liên quan đến mua bán đất đai, nhà ở tài sản gắn liền với đất hay xây dựng nhà ở, quản lý cập nhập hồ sơ địa chính… đều có sự tham gia của văn phòng đăng ký đất đai. Vậy văn phòng đăng ký đất đai là gì? Vai trò, chức năng và quyền hạn trong xử lý phê duyệt các thủ tục pháp lý về đất đai như thế nào?
Văn phòng đăng ký đất đai là gì?
Theo điều 1 thông tư liên tịch 12/2015/TTLT-BTNMT quy định: “Văn phòng đăng ký đất đai là đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường có chức năng thực hiện đăng ký đất đai, nhà ở và các tài sản khác gắn liền với đất; xây dựng quản lý, cập nhật, chỉnh sửa hồ sơ địa chính, thống kê, kiểm kê đất đai và cung cấp thông tin đất đai cho các tổ chức và cá nhân theo quy định của pháp luật”.
Văn phòng đăng ký thủ tục liên quan đến đất đai do ủy ban nhân dân cấp tỉnh thành lập hoặc tổ chức lại dựa trên cơ sở hợp nhất văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất trực thuộc sở Tài nguyên và Môi trường và Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thuộc phòng Tài nguyên môi trường tại các địa phương. Văn phòng được công nhận có tư cách pháp nhân, có trụ sở, con dấu riêng và được mở tài khoản để hoạt động theo quy định của pháp luật.
Một số văn phòng tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM có doanh thu khả quan nhờ các hoạt động cung cấp dịch vụ công, hướng tới việc dần tự chủ về kinh phí hoạt động, góp phần tăng nguồn thu ngân sách Nhà nước. Là cơ sở nền tảng cho việc liên thông dữ liệu điện tử với các ngành khác trong nền kinh tế.
Hiện nay, trong cả nước đã có 7 tỉnh, thành phố triển khai chia sẻ cơ sở dữ liệu với cơ quan thuế làm căn cứ xác định nghĩa vụ tài chính với người sử dụng đất và chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất.
Thành lập văn phòng đăng ký đất đai một cấp
Theo quy định của Luật Đất đai năm 2003, hệ thống văn phòng đăng ký đất đai được tổ chức thành hai cấp: Văn phòng đất đai cấp tỉnh trực thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường và cấp huyện trực thuộc Phòng Tài nguyên và Môi trường. Tuy nhiên trên thực tế, hoạt động các cơ quan này vẫn còn tiềm ẩn nhiều bất cập.
Theo đó, giữa các địa phương hình thành sự chênh lệch lớn về khối lượng nhiệm vụ do nhu cầu ở mỗi địa phương là khác nhau. Các hoạt động dịch vụ, giao dịch đất đai chủ yếu diễn ra tại các khu đô thị lớn.
Còn tại khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu vùng xa các hoạt động dịch vụ này vẫn chưa được triển khai và thực hiện thường xuyên. Bên cạnh đó việc chỉnh lý hồ sơ, cơ sở dữ liệu địa chính vẫn chưa được triển khai một cách đồng bộ tại các địa phương trong cả nước.
Tại văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp huyện hoạt động còn gặp nhiều khó khăn do kinh phí ít, thiếu đồng bộ, việc luân chuyển hồ sơ chỉ đạo chuyên môn còn yếu.
Để khắc phục những khó khăn và vướng mắc kể trên, bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành thông tư liên tịch 15/2015/TTLT-BTNMT yêu cầu thành lập Văn phòng đăng ký một cấp trên cơ sở hợp nhất Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp tỉnh và Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp huyện thuộc Phòng Tài nguyên môi trường tại các địa phương.
Hiệu quả từ văn phòng đăng ký đai Hà Nội
Văn phòng đăng ký thủ tục đất đai Hà Nội một cấp đã được bắt đầu triển khai từ năm 2015 và tỏ ra hiệu quả rõ rệt. Quy trình giải quyết công việc được thống nhất. Hoạt động đăng ký quản lý đất đai bước đầu có sự quản lý, điều hành tập trung. Bên cạnh đó, sự ra đời của hệ thống văn phòng một cấp bảo đảm việc triển khai cấp giấy chứng nhận của địa phương đồng bộ theo đúng kế hoạch và định hướng đã đề ra.
Đội ngũ cán bộ trong hệ thống làm việc được điều động một cách linh hoạt hơn, đáp ứng chuyên môn và yêu cầu công việc đặt ra. Thời gian thực hiện thủ tục đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giảm 30%-50% so với trước đây. Cơ quan này cũng chủ động hơn trong việc thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn được giao không còn thụ động đợi báo từ các văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp huyện.
Trên đây là một số nội dung thông tin thú vị xoay quanh văn phòng đăng ký đất đai một cấp. Đây là thông tin hữu ích với người tham gia mua bán nhà đất nên bạn cần lưu ý nhiều hơn.
